Wat is prostaatkanker?
Prostaatkanker ontstaat als cellen in de klierbuisjes van de prostaat ongecontroleerd gaan delen. Hierdoor verandert de structuur van de klierbuisjes. Een arts kan deze verandering soms opmerken; de prostaat voelt dan harder aan. De medische term voor prostaatkanker is prostaatcarcinoom. Prostaatkanker ontstaat meestal dicht aan de rand van de prostaat en veel minder vaak in het prostaatweefsel direct om de plasbuis heen dat centraal in de prostaat ligt. Prostaatkanker groeit doorgaans langzaam.
Jaarlijks krijgen ruim 13.500 mannen in Nederland te horen dat zij prostaatkanker hebben. Prostaatkanker is daarmee de meest voorkomende kankersoort bij mannen. De ziekte komt veelal voor bij mannen tussen de 60 en 85 jaar, maar we zien een toename van prostaatkanker bij jongere mannen.
Oorzaken prostaatkanker
Het is vaak onduidelijk hoe prostaatkanker ontstaat. De prostaat wordt bij veel mannen vanaf 30 jaar langzaam groter, waarschijnlijk door het mannelijke geslachtshormoon testosteron. Soms leidt dit op latere leeftijd tot goed- of kwaadaardige prostaatafwijkingen. Bekend is dat de volgende zaken de kans op prostaatkanker kunnen vergroten:
- het mannelijke hormoon testosteron
- erfelijke aanleg
- leeftijd (met het ouder worden neemt de kans op prostaatkanker toe)
Prostaatkanker en erfelijkheid – erfelijke aanleg
Ongeveer 5-10% van alle patiënten met prostaatkanker heeft een erfelijke vorm van prostaatkanker. Om erfelijke aanleg te kunnen bepalen zijn er een aantal kenmerken vastgelegd:
- De patiënt heeft drie of meer verwante familieleden met prostaatkanker.
- De patiënt heeft twee of meer familieleden met prostaatkanker, die de diagnose voor het 55e levensjaar kregen.
- Prostaatkanker komt voor in elke generatie van beide kanten, dus vader- en moeders kant.
- De patiënt heeft meerdere familieleden met borstkanker en/of eierstokkanker.
Tijdens het consult bij de uroloog vraagt de uroloog naar het voorkomen van kanker in de familie. Soms adviseren we erfelijkheidsonderzoek als prostaatkanker veel voorkomt in de familie, of op jongere leeftijd ontstaat en wanneer er een relatie is met borstkanker of eierstokkanker in de familie. (bron: StOET.nl en ERFOcentrum.nl). Dragers (mannen) van ‘borstkankergenen’ (BRCA2) hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van prostaatkanker. Als in uw familie erfelijke prostaatkanker is vastgesteld of u bent drager van het borstkankergen, dan adviseert de uroloog op basis van uw PSA-waarde verder beleid. Erfelijkheidsonderzoek vindt plaats op de afdeling Klinische genetica na verwijzing van de huisarts of specialist. Voor meer informatie bezoekt u de pagina over erfelijkheidsonderzoek in het UMCG.
Meer informatie over erfelijkheid vindt u op de website van Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren